Verven van zeilen

Inleiding
Zeilen van ronde en platbodemschepen en diverse andere visserschepen uit Nederland en daarbuiten hebben getaande zeilen. Door het tanen zijn de zeilen niet meer wit, maar hebben een roodbruine tot koffiebruine kleur. Deze kleuren willen we natuurlijk ook op de zeilen van onze modellen hebben.
Je kan dezelfde methode toepassen zoals met tanen bij de grote schepen gebeurd. Joris Priem heeft zo ooit zijn zeilen gekleurd op de Hiswa, waar in het Havenfestival netten getaand werden en de zeilen van zijn Tenby Lugger meteen zijn meegenomen. Echter niet ieder wil thuis een dag of twee een kokende pot met Catechu hebben staan om de zeilen te kleuren.

Verven
Er zijn twee soorten verf om de stof te kleuren. Verf dat wordt opgelost in koud water en verf die in kokend moeten worden opgelost. Herman Maarsingh heeft in Zeilen op Schaal 1999 nr 3 de diverse soorten verf behandeld. In dit artikel wil ik een handeling geven voor het werken met verf in kokend water. Voor de Hengst heb ik de methode van koud water verven toegepast. Echter bij deze methode bleken de zeilen wel uit in het zonlicht. Na een acht jaar gebruik waren de zeilen echt te licht geworden en moesten opnieuw gekleurd worden. Ik wilde de zeilen ook donkerder kleuren als de vorige keer. Dus is deze keer de andere methode gebruikt met kokend water.

Voorbereiding
Eerst moet de hoeveelheid te verven stof gewogen worden. Tot 250 gram kun je volstaan met 1 cupje verf. De verf wordt geleverd in kleine cupjes zoals die van de koffiemelk. Ik heb de kleur Coffee bruin van Dylon gebruikt voor het kleuren. Naast het cupje verf moet 30 gram zout toegevoegd worden.
Houd ook een paar rubberhandschoenen gereed, want de verf is niet van de handen te krijgen!!
Voor dat je met het verven begint moet eerst de stof gewassen worden. Bij zeilen die opnieuw geverfd moeten worden volstaat wassen met gewoon waspoeder bij 30 graden C. Als je nieuwe stof (katoen) wilt verven, dan moeten alle aanwezige vettigheid wordt verwijderd. De stof gaat de kookwas in zodat de stof ook krimpt. Het is erg vervelend om eerst zeilen te maken, deze dan te wassen en te ontdekken dat ze te klein geworden zijn. Na het wassen de stof altijd goed uitspoelen met lauw water.

Het verven zelf
Gebruik een roestvrije, hittebestendige bak waarin de stof of de zeilen geheel in ondergedompeld kunnen worden. Maak het cupje open en los de verf op in een halve liter kokend water. We hadden eerder al geconstateerd dat één cupje voldoende was voor de zeilen van de Hengst. Voeg dit mengsel toe aan het klaarstaande bak met water. Voeg vervolgens de 30 gram zout toe en laat het zout goed oplossen door te roeren. Voordat de zeilen in het bad gaan moeten deze eerst nat gemaakt worden. Daarna kunnen ze in het bad. De zeilen niet opvouwen! Verwarm het bad tegen het koken aan. Gedurende 20 minuten de zeilen in beweging houden en ook onder water houden. Na de 20 minuten de zeilen uit het bad halen en spoelen met water. Dit spoelen moet net zolang doorgaan tot het spoelwater geen verf meer bevat. De zeilen hierna laten drogen, echter niet in de zon of op de verwarming laten drogen.
Het resultaat zijn nu diepbruin gekleurde zeilen.

Het zout wordt afgewogen, daarbij het cupje met verf, de onontbeerlijke handschoenen en de zeilen.	De verf wordt in een kan opgelost
Kokend water erbij en goed roeren om het op te lossen.
De opgeloste verf is in de grote pan gedaan. Nu wordt het zout toegevoegd.	De natte niet opgevouwen zeilen gaan erin.
De zeilen roeren en onderwater houden.	Uitspoelen totdat het spoelwater geen verf meer bevat.
De zeilen worden mooi donkerbruin.	Zeilen laten drogen.

Hans Staal – HMBC