Seematz zoeklicht

Dit bouwverslag is geschreven door Danny Bimmel voor Modelbouw Shop Flevoland.

Origineel.
Één van de leveranciers van zoeklichten is het Duitse Pesch Seematz, en ons zoeklicht is een natuurgetrouwe kopie van de zoeklichten van deze firma. De zoeklichten die deze firma maakt zijn in grofweg drie verschillende versies verkrijgbaar; één die ter plaatse met de hand bediend moet worden. De horizontale en verticale beweging zijn in dit geval geborgd met vleugelmoeren. Verder is er één die vanuit het stuurhuis met de hand te bedienen is. De voet van deze gaat door het dak van het stuurhuis en door middel van een hendel aan het eind van de voet kunnen we het lamphuis draaien en kantellen. Tot slot is er dan ook nog één die volledig elektrisch bediend kan worden. De laatste is het grote voorbeeld van ons bouwpakketje, maar in
principe zijn (met de nodige aanpassingen) de andere versies ook te bouwen.

Het bouwpakket.
Hierboven zien we alle onderdelen die we vinden in het bouwpakket, maar wat is het allemaal?
– een raam met de verschillende geëtste onderdelen,
– messing asje (Ø 0,8mm),
– messing buisje ( Ø 3mm),
– messing buisje (Ø 4mm),
– messing lamphouder,
– messing spijkertjes,
– messing lamphuis,
– twee kunststof glaasjes (1x doorzichtig, 1x zwart),
– reflector,
– kunststof klemmetjes (5x zwart, 6x wit),
– kryptonlampje,
– bedrading.

De bouw.
Helaas laat de bijgevoegde bouwbeschrijving nogal wat te wensen over, met name over de bak vinden we erg weinig in de bouwbeschrijving.

Om te beginnen heb ik de bak losgemaakt uit het raam van geëtste onderdelen en met een sleutelvijltje de randen netjes afgewerkt. Vervolgens heb ik wat extra gaatjes geboord zodat we de Seematz straks ook werkend kunnen maken.

Als we goed kijken naar de bak zien we op één van de zijkanten een achttal putjes zitten, bij een echte Seematz zullen we hier de wartels vinden waar de bekabeling binnen komt. De onderste rij voor de aansturing van de motoren en de bovenste voor de lamp in het lamphuis. Daarom heb ik met een 1mm boortje het middelste gaatje van de bovenste rij doorgeboord zodat hier de draadjes van het kryptonlampje netjes weggewerkt kunnen worden. Ook heb ik nog een gat van 3mm geboord zodat diezelfde kabels de bak weer kunnen verlaten. Tot slot zien we ook nog een gat van 4mm. Hier komt later het messing buisje van 4mm in.

Om het omzetten makkelijker te maken zitten in het geëtste deel van de bak al sleuven en kunnen we gemakkelijk de bak in zijn uiteindelijke vorm buigen. Met een kleine punttang is dit een fluitje van een cent. Wel is het belangrijk dat we het achttal putjes even in de gaten houden, deze moeten aan de buitenkant van de bak komen!

De hoeken sluiten helaas niet helemaal netjes, dit kunnen we oplossen met wat soldeertin. Gebruik echter geen brander! Het materiaal is erg dun en kan de hitte van een brander niet goed hebben, een soldeerbout is in dit geval afdoende.

Nu de onderkant van de bak klaar is kan ook het deksel gemonteerd worden. In het bouwpakket vinden we ook een berg spijkertjes, maar in de bouwbeschrijving vinden we ze, op een paar na, niet terug. Naar mijn idee moeten deze dienst doen als de bouten die in de behuizing zitten. Dus eerst het deksel op zijn plek gelijmd en daarna de spijkertjes in de gaatjes gelijmd met secondenlijm. Het uitstekende deel van het spijkertje heb ik aan de onderzijde afgeknipt en met een sleutelvijltje heb ik ze netjes vlak met de bak geschuurd.

Tot slot moeten er dan nog twee dingen aan de bak gebeuren voordat deze af is. Aan beide zijkanten moeten nog twee platen geplaatst worden en ook hier heb ik maar spijkertjes in gelijmd. Helaas ging dit niet meteen, want de gaatjes waren te klein voor de spijkertjes. Na deze opgeboord te hebben met een boortje van 0,8mm ging het gelukkig wel.

Verder moet ook het korte messing buisje met een diameter van 4mm in de bak geplaatst worden. Helaas is het gat in het deksel niet groot genoeg en moest een 4mm boor uitkomst bieden. Het buisjes heb ik aan de onderkant gesoldeerd omdat we dat toch niet zien en aan de bovenkant heb ik wat secondenlijm gebruikt. Let er wel goed op dat het buisje netjes recht in de bak staat! Als deze scheef staat zal ook het lamphuis straks scheef op de Seematz staan en dat willen we natuurlijk niet.

Nu de bak klaar is zijn de lamphouders aan de beurt, helaas stuitte ik toen gelijk op serieuze problemen. De linker op de foto is de “vaste” lamphouder en volgens de bouwbeschrijving moet die samensteld worden uit 4 onderdelen. Om te beginnen een messing buisje, de messing lamphouder en twee geëtste onderdeeltjes.
Deze geëtste onderdeeltjes moeten aan de binnen en buitenkant van de messing lamphouder gemonteerd worden. Ook hier zijn in de geëtste onderdeeltjes weer sleuven gemaakt om het buigen makkelijker te maken. Probleem is echter dat deze, eenmaal gebogen, niet om de messing lamphouder passen. De hoeken zitten op de verkeerde plek en tot overmaat van ramp zijn ze ook nog een stuk smaller dan de lamphouder.

Ik moest dus een keuze maken, of de messing lamphouder gebruiken of de twee geëtste onderdeeltjes tegen elkaar plakken en deze gebruiken om het lamphuis op zijn plek te houden. Uiteindelijk heb ik gekozen voor de messing lamphouder, deze is immers een stuk steviger dan de twee geëtste onderdeeltjes. Vervolgens moet de lamphouder nog wat ingekort worden en kunnen nog drie gaatjes geboord worden, twee gaatjes (0,8mm) aan de zijkanten om het lamphuis vast te houden en één (minimaal 0,8mm) aan de onderkant zodat de as van “beweegbare” lamphouder er doorheen kan. Wat dan nog rest de lamphouder en het messing buisje aan elkaar solderen.

Dan hebben we ook de “beweegbare” lamphouder nog. Deze wordt samengesteld uit twee onderdeeltjes; het messing asje en een geëtst onderdeeltje. Om te beginnen moeten de drie gaatjes in het geëtste onderdeeltje
opgeboord worden naar 0,8mm. Daarna kan de lamphouder in de juiste vorm gebogen worden, wat ook in dit geval weer makkelijk gaat door de sleuven in het materiaal. Naar mijn idee iets te makkelijk zelfs, deze zorgt er later voor dat het lamphuis gekanteld kan worden en ik ben bang dat dit onderdeeltje binnen no-time in de vernieling wordt gedrukt. Daarom heb ik alle hoeken met wat soldeer verstevigd.
Tot slot solderen we ook het asje nog vast aan het geëtste onderdeeltje.

Nu ook de lamphouders klaar zijn wordt het tijd dat we aan het lamphuis zelf gaan beginnen. Als we het messing lamphuis bekijken zien we dat er al diverse gaatjes geboord zijn. De gaatjes aan de voorzijde gebruiken we nog niet, maar aan de zijkanten zien we twee keer twee gaatjes zitten. Hier moeten we twee geëtste onderdeeltjes overheen plakken. In het raam met geëtste onderdeeltjes vinden we drie van zulke onderdeeltjes, maar we gebruiken maar twee van deze onderdeeltjes. Eerst moeten we de gaatjes weer opboren naar 0,8mm en daarna kunnen ze tegen het lamphuis gemonteerd worden. Ik heb ze zelf met secondelijm tegen het huis geplakt.

Nu is ook de achterwand van het lamphuis aan de beurt. Hiervoor hebben we vijf geëtste onderdeeltjes en drie spijkertjes nodig. Vier van de geëtste onderdeeltjes zijn de handvaten waarvan we er twee keer twee van tegen elkaar plakken. Vervolgens kunnen we ze in twee gaatjes van de achterwand plakken. Dan kunnen we ook nog drie spijkertjes in de drie voorgeboorde gaatjes lijmen. Het onderste gaatje laten we open, want daar gaat later de bekabeling van het kryptonlampje doorheen. Wat nu nog rest is het vlak schuren van de voorkant van de achterwand.

Voordat we de Seematz van een kleurtje gaan voorzien is het belangrijk dat we even testen of alles goed functioneert. Daarom heb ik alvast wat onderdelen tijdelijk gemonteerd.

Om te beginnen het lamphuis en de beide lamphouders, eerst monteren we de “beweegbare” lamphouder op het lamphuis. Daarvoor gebruiken we twee spijkertjes die we aan weerszijden door de lamphouder en de twee voorste gaatjes van het lamphuis steken. Verder is het belangrijk dat het messing asje naar achteren wijst, want daar schuiven we nu de “vaste” lamphouder overheen die we ook weer met twee spijkertjes in de twee overgebleven gaatjes steken. We zien nu gelijk hou het kantellen van het lamphuis werkt; door het messing asje naar boven en beneden te bewegen kantellen we het lamphuis.

In mijn geval ging het kantellen in eerste instantie niet van harte, er moest behoorlijk wat kracht op het dunne messing asje van de “beweegbare” lamphouder uitgeoefend worden om het lamphuis te laten kantellen. Iets wat voor het geëtste onderdeeltje funest was geweest als ik de hoeken niet had verstevigd met soldeertin.

Het ietwat naar buiten buigen van de armen van de “vaste” lamphouder bood uitkomst. Daarna was het een fluitje van een cent om het lamphuis te kantellen.

Nu de kantellende beweging van het lamphuis werkt moeten we ook nog testen of de draaiende beweging goed werkt. Daarvoor zoeken we de bak er weer bij. Het is de bedoeling dat we het messing buisje van de “vaste“ lamphouder door het buisje, wat we eerder in de bak hebben gemonteerd, steken.

Ook dit ging bij mij niet vlekkeloos, te twee buisjes schoven met pijn en moeite in elkaar. Draaien ging wel, maar ook hier was eigenlijk te veel kracht voor nodig. Dus beide buisjes weer uit elkaar geschoven en het gat in het buisje van de bak opgeboord naar 3,1mm. Het lamphuis draait nu ook perfect.

Nu we weten dat alles naar behoren werkt kunnen we alles met een gerust hart weer uit elkaar halen en de busjes verf erbij zoeken.

Natuurlijk kan de verf niet gelijk op de verschillende onderdelen, ze zijn immers van messing en daar hecht verf nu eenmaal slecht op. Daarom heb ik eerst alle onderdelen voorzien van een laagje grondverf voor messing.

Daarnaast is het het mooist om de verf met behulp van een airbrush aan te brengen. Er zitten zoveel kleine details op de Seematz die hoogstwaarschijnlijk verloren gaan onder de verflaag als je met de kwast in de weer gaat.

In de bouwbeschrijving van de Seematz wordt de reflector tegen het glaasje van het lamphuis geplaatst, maar kijken we naar het origineel dan zien we dat de reflector veel verder naar achter zit en een zwarte
binnenkant zichtbaar wordt.

Ik heb me aan het grote voorbeeld gehouden en de reflector zover mogelijk naar achter geplaatst (daarover straks meer). Daarom moest ik dus de binnenkant van het lamphuis wel zwart maken, plaatsen we de reflector toch tegen het glaasje kunnen we de potjes zwarte verf dicht laten.

Vervolgens is de lamp aan de buurt, in het bouwpakket vinden we een klein kryptonlampje. Dit zijn dezelfde lampjes die we ook in de kleine zaklampjes van de firma Maglite tegenkomen. Mocht er dus een lampje stuk gaan kunnen we vrij gemakkelijk aan een nieuwe komen.

De bedrading heb ik aan het lampje gesoldeerd en voorzien van twee stukjes krimpkous om kortsluiting in het lamphuis te voorkomen.

Nu kan het lampje in het lamphuis geplaatst worden, maar dat kan op verschillende manieren. Bij Maglite zaklampjes, waar het lampje en de reflector eigenlijk uitkomen, kan de uitstraalhoek aangepast worden. Dit kan dus ook bij onze Seematz, door het lampje verder in de reflector of verder uit de reflector te schuiven veranderen we de uitstraalhoek.

Waar we wel goed op moeten letten is, zeker als we het lampje naar achter schuiven, of alles nog wel in het lamphuis past. Als de reflector achter in het lamphuis zit ontkomen we er niet aan om de pootjes van het lampje om te buigen. Zelfs dan kan het voorkomen dat de achterwand niet strak tegen de achterkant van het lamphuis past.

We kunnen dit oplossen door de reflector toch nog iets verder naar voren te schuiven.

Natuurlijk worden alle schijnwerpers voorzien van de merknaam, dus ook onze kleine versie van de Seematz. De nieuwe bouwpakketjes worden standaard geleverd met een zestal stickertjes. Na ze uitgesneden te hebben worden ze in water ondergedompeld en als ze eenmaal loskomen van het papier kunnen ze voorzichtig op het lamphuis (2x) en de lampvoet (3x) geplakt worden.

Als het lampje en de reflector eenmaal op hun plek zitten kan de achterwand tegen het lamphuis gelijmd worden. Naast de achterwand zelf hebben we ook nog het zwarte kunststofschijfje nodig. Deze moet de pakking tussen het lamphuis en de achterwand simuleren. Voordat we deze tegen het lamphuis plakken moeten we nog wel een gaatje boren om de draden van het lampje doorheen te kunnen steken.

Bij een originele Seematz kan de achterwand losgenomen worden met behulp van vijf beugeltjes. Zodoende kan een kapotte lamp vervangen worden.

In het bouwpakket vinden we kunststof onderdeeltjes die deze beugels voor moeten stellen. Naar mijn idee zijn deze beugels te kolossaal dus heb ik ze niet gebruikt. In plaats daarvan heb ik de pootjes van de achterwand omgevouwen, aan het lamphuis gelijmd en van een beetje zilverkleurige verf voorzien.

Bij een echte Seematz kan naast de achterwand ook nog het glas aan de voorzijde losgenomen worden. Om het glas eruit te kunnen halen moeten een vijftal dopmoeren losgedraaid worden waardoor de kunststof blokken, die het glas op zijn plaats houden, los komen.

Natuurlijk zijn ook deze aanwezig op onze kleine versie. De vijf zwarte kunststof klemmetjes zijn hiervoor bedoeld. Nadat het glaasje geplaatst is kunnen we deze door de vijf gaatjes in het lamphuis drukken. Net als het origineel houden deze het glaasje dan op zijn plek. Om de dopmoeren te simuleren heb ik de pootjes nog voorzien van zilverkleurige verf.

Tot slot kan dan ook het lamphuis aan de twee lamphouders gemonteerd worden. Daarvoor gebruiken we de kleine messing spijkertjes weer. Deze steken we door de lamphouders en de gaatjes in het lamphuis heen.

Omdat ik de reflector zover mogelijk naar achter heb geplaatst moest ik de spijkertjes inkorten, omdat ze anders tegen de reflector of in de lichtbundel zaten.

Bij het vastlijmen is het wel belangrijk dat er geen lijm in het lamphuis terechtkomt. Dit zijn namelijk de draaipunten om het kantellen van het lamphuis mogelijk te maken.

Dan is het eindelijk zover; onze natuurgetrouwe kopie van een Seematz is klaar en het kryptonlampje kan ontstoken worden!

Het kryptonlampje kan 3V hebben, maar ik heb ervoor gekozen om hem op 2,5V te laten branden. Daarvoor heb ik twee redenen; om te beginnen om de levensduur van het lampje te verlengen. Door het lampje op een lagere spanning aan te sluiten zal het gloeidraadje langer meegaan en zal het lampje dus minder snel vervangen moeten worden. Hoewel de lampjes vrij makkelijk te krijgen zijn is het vervangen niet echt makkelijk. De achterwand loshalen als bij het origineel is eigenlijk geen optie, deze is immers vastgelijmd. Het makkelijkst is om de vijf klemmetjes aan de voorkant los te halen en het glaasje te verwijderen. Op die manier kun je het lampje naar voren toe uit het lamphuis trekken en vervangen.

Ten tweede vind ik dat het lampje op 3V erg warm wordt wat ook voelbaar is op het lamphuis, als het kryptonlampje langere tijd brand. Door voor een lagere spanning te kiezen wordt het lamphuis nog wel warm, maar een stuk minder dan op 3V.